Dünya küreselleşip şirketler büyürken, neo-liberal atmosferin de etkisiyle şirketlerden daha çok patronların adını duymaya alıştık. Nitekim artık şirketler de tıpkı hedef kitlelerinde belirlediğimiz gibi “persona” ile anılan veya kendiliğinden persona atanan yapılar haline geldiler.
Bu değişimin en net gözlemlenen örneklerinden birisi kuşkusuz Twitter oldu. Dünya’nın “ele avuca sığmayan” deli çocuğu Elon Musk tarafından satın alındıktan sonra tam anlamıyla kabuk değiştiren Twitter’daki değişim ve bu değişimin beraberinde getirdiği sonuçlar, artık kullanıcı deneyimiyle alakalı daha başka noktalardan soruların sorulmasını gerektiriyor olabilir.
Şirketlere veya uygulamalara atanan personalar konusunda en belirgin örneklerden biri kesinlikle Twitter. Daha toksik bir ortamın hakim olduğu, kendine ait bir mizah dilini oluşturmayı başaran Twitter aynı zamanda global anlamda anlık bir haber kaynağı olarak değerlendiriliyor olmasına rağmen 2022 yılı verilerine göre Dünya çapında en çok kullanılan ilk 10 sosyal medya uygulamasından biri bile değildi.
Kullananın “her şeye rağmen” kullandığı, kullanmayanın da “ne olursa olursun” kullanmayı düşünmediği bir yapı haline gelen Twitter’ın ciddi bir süreden beri yaşadığı bunalımda yeni patronu Elon Musk’ın etkisi kesin uzun süre eleştirilerin odağı olmaya devam edecek gibi gözüküyor.
Haziranın son haftasında Twitter kullanıcıları akışı yenilemek konusunda problemler yaşadılar, yeni tweetleri uzun bir süre göremediler. Bu sorunun teknik bir sorun olduğuna dair düşünceler belirirken, kullanıcılar ilk olarak belirli bir limite ulaştıklarını anlatan bir ifadeye sonra da Elon Musk’ın tweet sayısında sınırlamaya gidildiğini açıklayan tweetine rastladılar.
Görüntülenebilecek tweet sayısına dair eleştiriler devam ederken, tweet görüntülenme sayısı kademe kademe arttırıldı ve aslına bakılırsa “emir” en azından belirli bir ölçüde “demiri” kesmede başarısız oldu. Bu düzenlemenin neden getirildiği konusunda pek çok öngörüye yer verildiyse de Elon Musk’ın açıklaması belirli açılardan ışık tutar nitelikteydi.
Twitter, birkaç yılını bazı harika mühendisleri işe alarak ve sitenin yüksek yoğunluk ve hızlı güncelleme dönemlerinde bile muazzam güvenilirliğe sahip olması için güçlü bir temel yetkinlik oluşturmak için harcadı.
Anekdot olarak, Twitter’ın acı çektiği biraz açık olsa da, NewYork Times'da bildirildiği üzere Netblocks'a göre Twitter "eskiye göre daha çok acı çekiyor."
İnternet kesintilerini takip eden bir kuruluş olan NetBlocks'a göre,
"Twitter yalnızca Şubat ayında en az dört yaygın kesinti yaşadı. Bu durumla birlikte hizmet arızalarının sıklığının da arttığını gösterdiğini söyledi. Araştırmacılar ve kullanıcılar, örneğin, insanların tweet atmasını engelleyerek Twitter'ı daha az kullanılabilir hale getiren hataların daha belirgin hale geldiğini söylüyor.
Twitter'ın güvenilirliği kötüleşti. Musk'ın Ekim ayında görevi devraldığı zamanki 7.500 çalışanı olan Twitter'ın 2.000'den az çalışanı var. Üç mevcut ve eski çalışan, son kesintilerin siteyi çevrimiçi tutmaktan sorumlu düzinelerce mühendisi etkiliyor"
Mayıs ayında ayrılan bir Twitter mühendisi olan Saagar Jha, "Eskiden küçük şeylerin başarısız olduğunu görürdünüz, ancak şimdi dünyanın belirli bölgelerinde Twitter tamamen çöküyor" diyerek kaotik yönetimin getirilerine dikkat çekiyor.
Yapay zeka konusunda endişeleri olduğunu pek çok kez net biçimde dile getiren Musk’ın bu “acil durum” önlemini alırken de aslında yapay zeka konusunda şikayetçi olduğu ortada.
Yapay zekanın Web Scrapping (Veri Kazıma) yaparken uğrak noktalarından biri haline gelen Twitter, yine Musk döneminin kararı olan ücretli API’ya geçiş sonrasında bu tür çalışmalardan nasibini iyiden iyiye almıştı. Bir diğer deyişle, Musk’ın aldığı her bir karar bir diğerinin nedeni haline gelirken en çok tartışılan kararlardan birisi haline gelen görüntüleme sayısında “Gerçek” kullanıcı deneyimini işaret ediyor olması o kadar masum değil.
Elon Musk son olarak Twitter’ın kurumsal kimliğini de tamamen değiştirdi ve Twitter’ın adını “X” olarak güncelledi. Musk’ın “X” markasına dair kararı yeni olsa da ilgisi o kadar da yeni değil.
90’lı yılların sonunda PayPal’ın isminin de X veya X-PayPal olmasını savunan Elon Musk, PayPal’daki ortaklarıyla da bu konuda hiçbir zaman ortak noktada buluşamamıştı. Musk'a göre eğer niş bir ödeme sistemi kurgulanıyorsa PayPal ismi uygundu ancak Dünya finansını ele geçiren bir marka için X-Paypal ismi olması gereken isimdi. PayPal sonradan X.com’u satın aldı ancak Musk’ın ayrılığıyla birlikte bu büyülü hayale bir süre daha ara verilmek zorunda kaldı.
2017’de X.com alan adını PayPal’dan satın alan Elon Musk, 2023 yılında Twitter’ı Twitter yapan her ne vardıysa bunu değiştirerek yeniden markalama sürecini başlattı. Öne çıkan kullanıcılarına para ödeme sistemiyle bir ödül vermeyi hedefleyen Musk, niş amaçlara hizmet eden Twitter'ı hangi noktayı ele geçirmek adına X.com'a çevirdiğini zaman gösterecek.
Kendisi için X’in “büyük bir manevi değer” taşıdığını her fırsatta söyleyen Musk’ın şirketlerinin birçoğunda da yine X yer alıyor. Onun adını yine çok sık duyduğumuz SpaceX ile olan ilişkisini de düşündüğümüzde X ile Musk arasındaki sevgi tutarlı ancak tek başına X.com alan adresinin “yetişkin cinsel içerikleri” barındıran siteleri anımsattığı eleştirisi/endişesi de 99’dan bu yana geçerliliğini koruyor.
Musk’ın tüm amacı kullanıcı deneyiminin iyiye gitmesi olmayabilir. Nitekim kendisinin “gerçek” kullanıcıları göz önünde bulundurarak aldıklarını ifade ettiği bu karardan neredeyse kimse memnun olmadı. Bu kadar önemli ve anlık habere ulaşımı sağlayan bir haber kaynağında kullanıcı adına ne fayda sağlayacağı bilinmeyen kararın gazeteciler, basın kuruluşları, politikacılar gibi pek çok grubu direkt olarak olumsuz etkilediği kesin.
Nitekim konuyla alakalı olarak BBC Türkçe’ye konuşan yetkililer bu karar sonrası veri kalitesinin düşmesiyle belirli işten çıkarmaların yaşandığına dair ifadesi, yine aynı habere referansla Independent muhabirinin “sıcak bir haberin ortasında” içerikleri göremediğine dair attığı tweet, bu olumsuz etkiyi net bir biçimde kanıtlıyor.
Özetle Elon Musk’ın “gerçek” kullanıcı deneyimini işaret ederek aldığı kararlar dizisinin, kullanıcı deneyimi gerçeğine taban tabana ters olduğu ortada. Yine Musk’ın uzun süreden bu yana odağında yer alan rakiplerinden Mark Zuckerberg'in tabanını Instagram’dan alan “ Twittervari” uygulaması Threads’i duyurmasında bu zıtlığın rüzgarını arkaya alma isteği de var denilebilir.
Threads'in çıkışını incelediğimizde diğer olası Twitter alternatiflerinden bir adım önde olduğunu kabullenenlerle birlikte aradaki rekabeti kızıştıran birçok kullanıcı mevcut. Lansman ve uygulama erişime açıldıktan sonra #Threads, Twitter'da gündem haline geldi ve çok yüksek tweet gönderimine sahip olduğu halde Twitter tarafından gündemden kaldırıldı.
6 Temmuz’da gecesi 02.00'de Threads'i, AB ülkeleri hariç kullanıma açıldı. Mark Zuckerberg’in Threads üzerinden paylaşımına göre 7 saatte 10 milyon kullanıcıya ulaşmıştı.
Bir haftadan kısa bir süre içinde Threads 100 milyon kullanıcı kaydını aştıktan sonra, Kullanıcıların Threads'e katılımı yavaşladı . Web trafiği analiz şirketi SimilarWeb tarafından yayınlanan bir rapora göre, günlük aktif kullanıcı sayısı, lansmanından iki gün sonra 7 Temmuz'da 49 milyon iken 20 Temmuz günü 23,6 milyon kullanıcıya düştü. Uygulamanın ortalama kullanım süresi de aynı zaman diliminde 21 dakikadan 6 dakikaya geriledi.
Threads’in künyesini açıklayan pek çok yazı mevcut ve canlıya alındıktan sonra bu kadar ciddi bir kullanıcı toplamış olmasıyla spot ışıkları bir süre daha üstünde kalacağı için bu yazıların devamı da gelecek. Kullanıcı Deneyimi konusunda pek çok eksiği olduğu en basit kullanıcı tarafından da net bir biçimde görülebilen Threads’in rakibi Twitter’ın yerini alıp alamayacağını da zaman gösterecek.
Fakat bu gelişmeler yaşanırken bir adım geriye çekilip olan biteni farklı pencerelerden değerlendirmek de bize, yani yine kullanıcılara düşüyor. Magazinel ve global iki devin rekabeti her geçen gün daha karikatürize bir hal alırken kullanıcı deneyimine dair pek çok detay artık neredeyse hiç önemsenmiyor.
Dünya çapında bilinen, milyonlarca kullanıcı tarafından anbean kullanılan uygulamalar, sahiplerinin iki dudağı arasından çıkacak lafla başka bir rotaya doğru ilerlemek zorundalar. Üstelik belki de Elon Musk tweet görüntülenme sayısıyla ilgili aldığı kararın uygulamanın doğasına tamamen ters olduğunu hissetmemiş olsa kademe kademe sağlanan artış da sağlanmayacaktı. Diğer bir deyişle kullanıcılar Twitter özelinde Musk’ın insafına kaldılar.
Musk’ın uzun bir süreden bu yana rakibi olan Mark Zuckerberg'in -ikili arasında hakarete varan ifadelerin de geçtiği bir atmosferde- duyurduğu Threads ise yarattığı büyük heyecanın devamını getirebilecek noktada en azından şimdilik değil.
Kaldı ki Meta şirketinin yine kullanıcı deneyimi ve güvenlik konusunda çok iyi bir karnesi olmadığı kesin. Ülkesinde pek çok kez yargıç karşısına çıkan Zuckerberg’in veri paylaşımı konusunda üstünde kara bulutlar dolaşmaya devam ediyor.
Meta’nın veri paylaşımı konusundaki sabıkası, Twitter’ın veri kazımaya karşı aldığı görüntüleme tedbiri bu verilerin şirketler adına ne kadar önemli olduğunu net bir şekilde gösteriyor.
Peki bu şirketler veya şirketleriyle müsemma bu isimler kullanıcılarına rağmen kullanıcılarının verilerini korumak için karar alan gözü kara kahramanlar mı yoksa bu verilerden elde edilebilecek kâr ile oluşacak zenginliği başkalarına pay etmek istemeyen insanlar mı?
Bu sorunun net bir cevabı olmadığı kesin.
.jpg)
